Quảng Bình không chỉ có bờ biển Nhật Lệ tuyệt đẹp, những hang động có một không hai mà còn bởi những món ăn nhớ mãi không quên.
1. Bánh xèo Quảng Hòa
Bánh xèo Quảng Hòa làm bằng gạo đỏ, hoa văn nổi đều,
đơn giản nhưng phải đủ các món kèm theo: cá chuối, nộm, rau sống, bánh
đa và nước chấm.
Đĩa nộm gồm có giá, rau két và vừng. Đậu đỗ giá làm
nộm phải loại đậu đỏ, hạt to bậm. Gạo làm bánh xèo là loại lúa mành màu
đỏ, chỉ xay bóc vỏ lúa (còn có tên gọi là gạo đỏ, gạo lứt) ngâm nước
khoảng 5 tiếng rồi đem xay, dùng muôi múc cả nước và gạo bỏ vào cối xay
từ từ. Xay được hai lần cho gạo mịn. Xay xong, bỏ một ít muối, hành hẹ
thái nhỏ vào trong thau nước bột gạo. Khuôn tráng bánh cũng do bàn tay
người đàn ông Quảng Hòa (vùng nam Quảng Trạch) làm ra, miệng lớn hơn bát
ăn cơm một chút, thành khuôn mỏng, cao khoảng 1,5 cm, đáy bằng phẳng.
Bếp làm có thể tráng một lúc được nhiều khuôn. Bếp
thật đỏ lửa mới bỏ khuôn lên, khi tráng bánh chú ý lửa thật đỏ và đều
thì bánh mới nở dậy, có hình hoa văn. Khi khuôn đã nóng, dùng môi hay
tàu chuối tẩm mỡ chà lên đáy khuôn rồi múc bột gạo tráng lên. Tráng đến
khuôn thứ ba thì bánh khuôn đầu đã chín, cứ lần lượt làm như thế.
Món cá chuối mới là lạ mắt nhất. Nguyên liệu chính là
những quả chuối sứ (loại chuối có hạt) chưa già nhưng cũng không non
quá. Người ta hái xuống, gọt vỏ, ngâm với phèn hoặc chanh rồi thái nhỏ.
Sau đó luộc, uốn thành hình thù con tôm, con cá rồi lấy từng con cá
chuối nhúng qua vào bát gia vị. Lúc sắp cá lên đĩa, có thể rưới thêm một
ít gia vị có ớt, tỏi. Như vậy trong mỗi lát cá đều thấm gia vị. Khi ăn,
lấy bánh xèo cuốn rau sống, nộm, cá chuối lại rồi kẹp vào bánh đa.
Bánh xèo ăn ngon nhất là lúc vừa tráng xong, tráng tới
đâu ăn tới đó. Cầm miếng bánh trên tay, cảm nhận được sự nóng hổi của
mùi thơm gạo lứt thì thật tuyệt vời.
2. Khoai deo
Với cái nắng chói chang cùng với hơi nước từ biển thổi
vào trên đất Quảng Bình đã cho ra khá nhiều loại khoai ngon tuyệt vời
mà một trong những đặc sản được chế biến từ khoai chính là khoai deo.
Khoai deo ngon thường được chế biến từ loại khoai lang đỏ trồng trên đất
thịt, sau khi luộc xong sẽ cắt thành từng lát và phơi khô khoảng 10 đến
12 nắng, độ dẻo của lát khoai tùy thuộc vào số lần phơi nắng ít hay
nhiều. Vì hình dạng giống như củ sâm, lại chứa nhiều dưỡng chất nên
khoai deo được người dân Quảng Bình ưu ái đặt cho tên "sâm đất".
Khoai deo đã trở thành món ăn thú vị của nhiều tầng
lớp - từ bình dân lao động đến những cô cậu học trò lén giấu trong cặp
sách mang đến lớp và cả những nhân viên văn phòng “ngồi nhai cho đỡ
buồn”. Chầm chậm để vị ngọt bùi của lát khoai tan chảy nơi đầu lưỡi, cái
cung cách thưởng thức mộc mạc đó phần nào thể hiện tâm hồn người Quảng
Bình: từ tốn nhưng có chút chịu đựng, kham khổ.
3. Đẻn biển
Đẻn biển chính là một loài rắn biển, thân nhỏ và thon,
dài từ 1 đến 2 mét, có vảy, mình vằn da nhám, đầu nhỏ đuôi dẹt. Đẻn
biển là loài có giá trị cao trong thực phẩm cũng như chữa bệnh. Đẻn gồm
rất nhiều loại như đẻn kim, đẻn cá, đẻn sọc, đẻn bông, đẻn gai. Mỗi loại
đẻn khi chế biến lại có hương thơm và vị ngọt khác nhau. Nào là cháo
đẻn, đẻn hầm sả ớt, đẻn bằm xúc bánh đa, chả đẻn, đẻn nướng cuốn lá lốt
và đẻn hầm thuốc bắc. Vì thế mà con đẻn luôn được du khách "thích mê"
trước khi thưởng thức những món khác tại các nhà hàng ven bờ Nhật Lệ.
Tuy được chế biến dưới nhiều hình thức khác nhau nhưng
nức tiếng nhất là tiết đẻn và ram đẻn. Tiết đẻn (hải xà huyết) là thứ
mà du khách bốn phương tò mò muốn thưởng thức hơn cả. Người ta thường
lấy tiết đẻn vừa hứng đem pha với rượu, rất thơm mà còn chữa được bệnh
nhức xương. Bạn cũng có thể dễ dàng bắt gặp những bình rượu ngon được
trưng bày, bên trong là những con đẻn được ngâm ít nhất 3 đến 5 ngày
trước đó.
Hãy một lần nhấm nháp hương vị của rượu tiết đẻn, bạn
sẽ cảm thấy cái vị ấm nồng và hơi chát hòa lẫn, tạo nên cảm giác rất khó
quên. Ngoài rượu đẻn thì ram cũng là một món ngon từ đẻn biển. Những
con đẻn được làm sạch sẽ, lấy hết ruột và huyết đen trên sống lưng, băm
thật nhuyễn rồi cho gia vị trộn đều. Ướp được một lúc cho thấm thì đem
cuốn lại thành từng chiếc ram nhỏ, bắc lên chảo rán đều. Khi ấy, bạn sẽ
cảm nhận một mùi thơm bốc lên thật cuốn hút, chưa ăn đã thấy thòm thèm!
Một đĩa ram đẻn nóng hổi thơm ngon sẽ khiến du khách bốn phương muốn ở
mãi không về.
Nếu có dịp về quê hương Quảng Bình, đến tham quan
những địa danh nổi tiếng như Phong Nha - Kẻ Bàng, du khách đừng quên
dừng chân bên bờ Nhật Lệ để thưởng thức món ram đẻn nóng hổi hay rượu
đẻn thật đặc biệt nhé!
4. Cháo canh
Có lẽ cũng như phở với người Hà Nội, cháo canh gắn bó
với người Quảng Bình như thức ăn không thể thiếu vào buổi sáng. Chỉ có
điều nếu phở thưởng thức cả ngày lẫn đêm thì cháo canh chỉ bán một buổi.
Món này cũng không bày bán nhan nhản như phở Hà Nội bây giờ (từ Bắc vào
Nam, từ vỉa hè đến cửa hiệu) mà được chọn lọc bởi những cửa hiệu uy tín
hay những thực khách sành sỏi.
Giống như tính cách người Quảng Bình mộc mạc, chân
chất, về hình thức cháo canh không đẹp mắt và cầu kỳ như phở. Sợi mì
được làm khá thô sơ (nhào mịn, cán mỏng và cắt sợi theo cách thủ công)
nên sợi to và dày chứ không mềm, mỏng như bánh phở. Nước dùng nhiều và
có màu vàng ươm của thịt cua, chứ không sền sệt như tô bánh canh cua.
Trong tô cháo canh có sự kết hợp của cá, tôm, thịt
nạc... Trong đó, cá lóc là nguyên liệu không thể thiếu. Cá lóc sau khi
luộc sẽ được bóc lấy thịt, xào, nêm vừa gia vị rồi thả vào nồi cháo canh
đang sôi sùng sục. Những lát hành, ngò thái mỏng sẽ được rắc đều lên
mỗi tô cháo canh đang bốc hơi nghi ngút để vội bưng đến cho khách thưởng
thức.
Cháo canh Quảng Bình còn lạ bởi được ăn kèm với rau
cải xanh thái nhỏ. Tô cháo canh nóng hổi được trộn thêm những lát rau
cải xanh sẽ điểm thêm màu sắc và hương vị tươi ngon. Vị cải xanh vừa
ngọt vừa cay tạo cảm giác bùi bùi nơi sống mũi khi thưởng thức.
Ở TP Đồng Hới, cháo canh có thể ăn kèm với nem chả -
dù hai thức này không hề ăn nhập với nhau. Sự kết hợp này có xuất xứ từ
những người nông dân quê Mộ Trạch để thêm no bụng. Miếng nem chả giòn
tan, thơm phức sẽ cuốn hút bạn thưởng thức, sau đó nhâm nhi nước dùng,
rồi những miếng cá lóc còn nóng sốt.
5. Lẩu cá khoai
Các quán ở Đồng Hới chuyên món lẩu cá khoai (có nơi
gọi cá cháo). Chỉ cần nhìn tô cá đã ướp gia vị mang ra để trên bàn thôi
thì nước miếng cũng đã chảy. Từng khúc cá trắng nõn nà, mũm mĩm như
thách thức, khêu gợi. Cá được làm sạch, bỏ đầu, ruột, cắt đôi. Ướp cá
khoai chỉ cần các loại gia vị bình thường như muối, ớt, bột ngọt nhưng
luôn phải có thật nhiều cây nén (thuộc họ hành tỏi) được cắt mịn cả lá
và củ nhỏ.
Còn nồi nước lẩu gồm các loại như cà chua, khế, nấm,
chua me, măng chua, dưa cải. Kể ra đơn giản nhưng không phải vị chỗ nào
cũng ngon mà còn phụ thuộc vào bàn tay người chế biến. Một yếu tố quyết
định nữa là cá phải thật tươi.
Vừa nói năm ba câu chuyện, nồi nước đã sôi sùng sục
trên ngọn lửa mạnh, lúc này mới gắp cá cho vào. Không nên cho hết cá vào
nồi cùng lúc; một người ăn hai khúc một lượt, cứ cộng lại rồi cho vào,
hết lượt này đến lượt khác. Không để cá quá chín vì sẽ nát ra và mất hết
chất; chỉ cần sôi lên một chút là vớt ra chén. Ăn ngay sau khi bớt
nóng, đừng để nguội cá sẽ tanh.
6. Bánh lọc bột sắn, tôm sông
Bánh lọc vốn từ trong Huế, Đông Hà ra rồi neo lại ở
Quảng Bình, được bổ sung thêm hương vị mới, trở thành một món ăn đặc
biệt nhất của tỉnh Quảng Bình. Không mấy ai qua Đồng Hới lại không muốn
nếm thử và mua bánh làm quà.
Nguyên liệu của bánh lọc chỉ đơn giản là bột sắn lọc,
tôm, mộc nhĩ và một ít gia vị khác của vườn nhà. Tôm dùng cho bánh chỉ
là loại nhỏ ở cửa sông, vừa đậm vị phù sa của đồng, vừa mặn mòi vị biển.
Bột sắn sau khi đã lọc, đem luộc chín vài phần (khi
nhìn thấy lớp ngoài trong suốt), phần nhân bên trong còn trắng, sồn sột
sống. Vớt bột ra để nguội, đem nhồi kỹ trộn phần sống lẫn phần chín. Đây
là thao tác công phu nhất của người làm bánh lọc.
Mỗi chiếc bánh bột lọc bọc một con tôm, ít lát thịt
rim và gia vị, vắt thành hình một tai bèo nhỏ. Có thể đem trụng (nhúng)
nước sôi ăn ngay hay gói lá chuối đem hông (đồ như đồ xôi), dành cho
người mang đi xa. Loại bánh gói này có thể để nhiều ngày, khi ăn, đem
hấp lại cho nóng, vẫn thơm dẻo như bánh mới, được chấm với nước mắm chắt
Quảng Bình với những lát ớt cay xé lưỡi mới càng đáng nhớ.
Ở Quảng Bình ngon nhất là bánh lọc của mệ Xá Đồng Hới.
Loại bánh dày công, đủ chất bổ dưỡng ấy lại rất rẻ. Chỉ vài chục nghìn
là cả nhà có thể có được bữa liên hoan hoặc mang đi xa thành một món quà
quý.
03:14
Unknown
